نویسنده: جی. اچ. متیوز (Matthews, J. H)
مترجم: کاوه میرعباسی
ناشر: نشر ماهی
۸۸ صفحه، ۸۰۰ تومان
[کتاب دهم از سری "نویسندگان قرن بیستم فرانسه"، سرپرست مجموعه: خشایار دیهیمی]

سری "نویسندگان قرن بیستم فرانسه"، برای آشنایی با نویسنده‌ها خیلی عالی است. قبل از خواندنِ آثار خود نویسنده، بهتر است این‌ها را بخوانید (!)
البته جای خالی رومن گاری در این مجموعه به‌شدت حس می‌شود.
***
برتون با لحنی چنان پرطنین به نام سوررئالیسم سخن می‌گوید که حتا کسانی که امروز به‌سهولت، سهم آراگون، الوار، مابیلو پره را در نظریه‌ی سوررئالیستی نادیده می‌گیرند، برتون را یگانه‌سخنگوی سوررئالیسم به‌شمار می‌آورند. آنان مایلند فراموش کنند که او هرگز در مقام نظریه‌پرداز صرف، حرفی نزد. هر کشفی که ما را در آن سهیم می‌سازد، نخست برای خودش بود و هر چه گفتنی برای ما دارد، نخست برای خودش آموخت. رساله‌هایش شرح آمالی شاعرانه‌اند که مفهومشان را اشعارش تکمیل می‌کنند. رساله و شعر، هر دو بر چشم‌اندازی از هستی دلالت دارند که ایمان و امیدی خاص را منعکس می‌سازد. هر نوشته‌ی برتون را که بگشاییم، همان باورها و همان عزم راسخ را برای فائق‌آمدن بر موانعی که در چشم بسیاری از ما تفوق‌نیافتنی می‌نمایند، در آن خواهیم یافت. آثار برتون، با خنثی‌کردن نتیجه‌گیری‌های بدبینانه که در نتیجه‌ی شرایط آنی بر ما تحمیل می‌شود، دست‌کم، وعده‌ی چشم‌اندازی روشن و آکنده از خوش‌بینی شگفت‌آور را ارزانی می‌دارد، که این خود کافی است برای آنکه در میان نویسندگان قرن بیستم فرانسه، او را از جایگاهی ممتاز برخوردار سازد. در ۱۹۴۸، منتخب اشعارش را با "بر جاده‌ی سان رومانو" به پایان برد. این شعر، به گونه‌ای زیبنده و بجا، با سه بیت پایان می‌گیرد که حاصل یک عمر تلاش شاعرانه را در خود متجلی می‌سازد، تمام ابعادش را بارز می‌گرداند و احترام ما را در قبالش برمی‌انگیزد:

هم‌آغوشی شاعرانه، همانند هم‌آغوشی جسمانی
تا دوام دارد
پناه می‌دهد در برابر چشم‌زخم نکبت عالم.

[۵۹-۶۰]
***
[۲۵ آذر ۱۳۸۴، ۱۹:۲۰]